Share

Ik heb het nooit echt goed begrepen wat dat wou zeggen “gewoon jezelf zijn” en de uitdrukking riep ook veel weerstand op. “Jezelf zijn” kwam over als iets dat vaststaand en duidelijk zou moeten zijn, terwijl ik mij quasi altijd (heel) verschillend gedraag en voel afhankelijk van de context, plaats, tijd, mijn gemoed, biologie en tal van andere factoren. Tot nu. Ik denk dat ik iets werkbaars en aanvaardbaar heb gevonden Dat ik “mezelf zijn” kan vatten en voelen en mijn haar niet meer gaat rechtstaan van de uitspraak. Tot ik iets beter vind uiteraard of tot andere inzichten zich aandienen.

Wat ik wil

Waarom wil ik wat ik wil. Waarom is wat ik wil ok / verantwoordbaar / nuttig. Deze vragen – die ik mij net iets meer stel dan goed is voor mezelf – zijn op zich al vatbaar voor de bedenking dat het misschien geen nuttige vragen zijn. Een lezing van het boekje “Free will” van Sam Harris heeft de zoektocht naar het waarom precies volledig op pauze gezet. Het gevoel van de nutteloosheid van de waarom-vraag op het basis-niveau is compleet. Als onze hersenen echt alles beslissen alvorens we er ons bewust van worden, heeft de waarom vraag naar de oorzaak van wat we willen niet veel zin.[01]Voor de mensen die twijfelen. Het is geen pleidooi voor fatalisme en helemaal niks meer te doen of ondernemen omdat het toch allemaal geen verschil uitmaakt. Helemaal niet. We kunnen (proberen) bewust worden / zijn van wat er leeft en kunnen kiezen tussen de verschillende opties. Alleen zegt onderzoek dat dat “kiezen” en “sturen” niet is op de manier dat velen denken dat het in z’n werk gaat – dat we bewust kiezen en onze hersenen dan registreren. Data wijst uit dat het andersom gaat. De hersenactiviteit vindt plaats voor de bewustwording. De vraag wordt: voelt wat ik denk te willen en / of nodig heb goed aan als ik rekening hou met al de informatie die ik ter beschikking heb.

Wat ik doe

Net als “waarom wil ik wat ik wil”, is “waarom doe ik wat ik doe” voor mij steeds minder te vatten. Tot in den treure blijf ik herhalen dat “De psychologie van de menselijke wreedheid” van Jan De Laender (met oa. een uitgebreide beschrijving van de experimenten van Milgram) voor mij de mooiste inkijk is in de onvoorspelbaarheid en ongrijpbaarheid van onze menselijke reacties. We kunnen echt niet weten hoe we in bepaalde omstandigheden zullen reageren, laat staan waarom en we kunnen ook moeilijk stellen dat het gedrag van een ander buiten onszelf staat als we werkelijk alle omstandigheden en factoren in acht nemen. Een reactie in bepaalde omstandigheden is ook geen reden om dat te veralgemenen en een oordeel te vellen / conclusies te trekken over de persoon in het geheel. Wat ik doe, wil ik steeds minder gaan evalueren vanuit het standpunt van wat “hoort” of wat te verwachten is en steeds meer vanuit wat ik wil en nodig acht.

Mezelf zijn

Mezelf zijn betekent voor mij dan ook voorlopig: “wat ik doe” zo dicht mogelijk brengen bij “wie ik wil zijn” [02]En dus vaak ook wat ik wil (bereiken) –  zoveel mogelijk rekening houdend met de tegenstrijdige belangen / gevoelens / verlangens die er kunnen leven en de consequenties van het gewicht dat aan elkeen kan gegeven worden. Tegelijk bewust dat ik niet met absolute zekerheid kan weten wat ik eigenlijk wil – wegens catch 22 dat als ik het echt zou weten er geen conflicten en tegenstrijdigheden zouden zijn –  laat staan waarom en al helemaal niet zeker kan weten wat de uitkomst zal zijn – wegens veel te veel variabelen en oncontroleerbare zaken. Ik geloof het niet van mezelf, maar ik denk dat ik meen wat meer te moeten voelen in de plaats van enkel analyseren in het moment[03]wat ruimte laat om grote verschillen in reactie op te vangen door wisselende context en factoren. en de pijn die onstaat door het verschil tussen wat ik doe en wie ik wil zijn zoveel mogelijk laten zijn.[04]Het helpt mij om elk moment van falen te zien als leermoment.

Ik wil wensen dat we allemaal zoveel mogelijk onszelf kunnen zijn. Geniet!

 Gelukkige zaterdag!

Footnotes

Footnotes
01 Voor de mensen die twijfelen. Het is geen pleidooi voor fatalisme en helemaal niks meer te doen of ondernemen omdat het toch allemaal geen verschil uitmaakt. Helemaal niet. We kunnen (proberen) bewust worden / zijn van wat er leeft en kunnen kiezen tussen de verschillende opties. Alleen zegt onderzoek dat dat “kiezen” en “sturen” niet is op de manier dat velen denken dat het in z’n werk gaat – dat we bewust kiezen en onze hersenen dan registreren. Data wijst uit dat het andersom gaat. De hersenactiviteit vindt plaats voor de bewustwording.
02 En dus vaak ook wat ik wil (bereiken) –  zoveel mogelijk rekening houdend met de tegenstrijdige belangen / gevoelens / verlangens die er kunnen leven en de consequenties van het gewicht dat aan elkeen kan gegeven worden. Tegelijk bewust dat ik niet met absolute zekerheid kan weten wat ik eigenlijk wil – wegens catch 22 dat als ik het echt zou weten er geen conflicten en tegenstrijdigheden zouden zijn –  laat staan waarom en al helemaal niet zeker kan weten wat de uitkomst zal zijn – wegens veel te veel variabelen en oncontroleerbare zaken. Ik geloof het niet van mezelf, maar ik denk dat ik meen wat meer te moeten voelen in de plaats van enkel analyseren
03 wat ruimte laat om grote verschillen in reactie op te vangen door wisselende context en factoren.
04 Het helpt mij om elk moment van falen te zien als leermoment.
Share