Elke keer als ik in een discussie het gevoel heb dat het niet loopt zoals ik zou willen, als het te emotioneel wordt, probeer ik mij bovenstaande vraag in herinnering te brengen. “Waar gaat het eigenlijk over?” Ik denk vast te stellen dat het zelden gaat over wat de gemoederen op dat moment doet oplaaien.

tl;dr: Pijn zien en ze laten zijn, zonder meer, is (voor mij althans) één van de moeilijkste (maar tegelijk vaak zeer nuttige / zinvolle) dingen die er bestaan. Hoe dichter bij huis, hoe moeilijker.

Niet zelden is in een discussie – (on)bewust – gekwetstheid, angst en/of verdriet van de partij. Deze gevoelens wellen op omdat ik er niet in slaag om zo perfect te zijn als ik zou willen of iets niet uitdraait zoals verwacht. Zelden zal de aanleiding van onenigheid, het punt ter discussie, mij rechtstreeks naar de vaak onderliggende oorzaak brengen, naar het waarom het mij zo raakt – waarom ik zo emotioneel word.^[01] Dean Leysen heeft ook iets zinnigs te zeggen over waarom we soms zo emotioneel worden in discussies En eens ik op dreef ben, maak ik de knoop vaak nog veel ingewikkelder door er vanalles bij te sleuren dat er in de verste verten niet toe doet. ^[02]Denk bijvoorbeeld aan: ” ‘t is altijd het zelfde met u”. “Ik mag / kan nooit [whatever]” “Gij ziet niet dat [nog meer whatever]”. “En gij hebt toen [dit, of dat – neem iets totaal irrelevant] gedaan”

“Between what is said and not meant, and what is meant and not said, most of love is lost.” ― Kahlil Gibran

Bijvoorbeeld:
* Ik word kwaad op of verwijtend naar mijn kinderen in het openbaar omdat ze zich “niet gedragen”, omdat ze veel lawaai maken, omdat ze zich pijn hebben gedaan^[03]”ziet ge nu wel waarom ge moet opletten”, “hoe kunt ge nu zo lomp zijn”, “dat was dom”, …,  …
“Wat is er nu echt aan de hand?” Ik heb het misschien lastig dat ik mijn kinderen niet tegen alles kan beschermen en verwijt mijzelf om te falen in die onmogelijke verwachting. Ik ben misschien bezig met hoe anderen mij zullen zien als ‘slechte” vader (vaak gaat het ook om invullingen die ik doe in de plaats van de ander, zonder dat ik weet of dat ook echt zo is). Ik ben alleszins niet of te weinig bezig met waarom mijn kinderen zich zo gedragen en welke reactie bijdraagt aan hun leven zowel als dat van mij.

*De discussies met mijn partner zijn vaak het gevolg van er niet in slagen iets te doen op mijn manier en dat tegelijk de perfecte manier te laten zijn zoals zij het zich had voorgesteld. niet kunnen / willen doen op haar manier, maar mij ook niet kunnen neerleggen bij dat verschil, die pijn soms. Ik kan vaak niet zien dat ik gewoon pijn heb of het spijtig vind dat kiezen echt een beetje verliezen is. En dat het vaak ok is om dat verschil te laten zijn wat het is. En dat voldoende – maar niet perfect – echt voldoende is. In de plaats daarvan wil ik haar dan te vaak nog kost wat kost “doen inzien” waarom mijn manier zoveel beter is / de juiste is, met alle gevolgen van dien. Mijn gelijk halen. *facepalm* Yep, zo belachelijk is het vaak.

etc. ^[04]* Als een leverancier een vergissing begaat, ontstaat bij mij vaak de drang om mij daar druk in te maken. Een automatische reactie kan zijn om de persoon in kwestie te verwijten dat die zijn job niet doet. Maar wat ik echt wil zeggen, zou kunnen zijn dat ik bijvoorbeeld schrik heb dat ik nu mijn belofte naar de klant niet zal kunnen nakomen, of dat ik wrevel ervaar omdat ik mijn dag anders gepland had. Als ik er in slaag om te kijken naar wat mij kan helpen, dan zie ik dat de ander verwijten dat hij zijn job niet doet, deze persoon in de verdediging jaagt. Dat die persoon waarschijnlijk echt wel zijn/haar job aan het doen was naar diens aanvoelen, maar als een mens, met alle gebreken inclusief. Wat helpt is zien dat teveel stilstaan bij wat er is fout gegaan, waar ik niets meer kan aan veranderen, niet helpt. Zonder mijzelf daarom schuldig of beschaamd te moeten voelen voor mijn automatische gedachten, oordelen en reacties. Die zijn wat ze zijn. Een vertrekpunt om te kijken wat er leeft en wat ik daar wil mee doen.^[05]* Als ik kijk naar debatten op tv (of naar discussies die ik zelf heb achteraf bekeken), denk ik regelmatig te voelen dat beide partijen hun eigen strategie verdedigen vanuit een angst. Schrik dat dezelfde menselijke behoefte die ze vaak beiden trachten te vervullen op hun eigen manier, niet zal voldaan worden als de ander diens zin krijgt/gelijk haalt. (denk aan veiligheid, rust, onafhankelijkheid, samenwerking, …) Ik zie in mijn eigen leven hoe vaak het constructiever is als ik die gemeenschappelijke behoefte kan zien, uiten en vandaar samen kan kijken naar mogelijkheden. Het helpt als ik mijzelf in herinnering kan brengen dat mijn eigen oplossing niet de enige is. Ze gaan beoordelen als de beste, is de bal helemaal misslaan en verwijdert mij alleen maar meer van verbinding met de ander. Het helpt ook als ik kan zien dat iets ondernemen niet altijd – veel vaker dan ik denk – nodig is. Loslaten, op zovele vlakken – zonder dat ik daarom mijzelf daarbij verlies – is een immens werkpunt

 

De lat kan (te) hoog gelegd zijn door mezelf of de ander. Kunnen zeggen dat ik moedeloos, bang en/of gefrustreerd ben omdat ik het eigenlijk beter of anders wil doen, maar niet weet hoe (precies), lijkt vaak een heel goed begin van het ontmijnen van een explosieve situatie. Mijn eigen faalbaarheid en onbeholpenheid in openheid en kwetsbaarheid op tafel leggen. Het lijkt tevens vaak het begin van werken naar een “oplossing”, bijvoorbeeld in de vorm van iets te laten zijn – zonder meer – in zijn volheid en net niet te gaan oplossen. Mijn muur van boosheid, verwijten en/of stilzwijgen afbreken kan helpen om de ander mijn kwetsbaarheid en goeie intenties te proberen laten zien. De angst voor misbruik van die kwetsbaarheid is begrijpelijk maar niet altijd nodig, niet alleen omdat de angst voor misbruik soms groter is dan het effectief gebeurt. De angst is ook niet volledig nodig omwille van de kracht die uitgaat van het open zijn over mijn “kleine kantjes”. Probeer het zelf, je zal niet teleurgesteld worden.^[06]Uiteraard is hier de nodige omzichtigheid geboden. Maar baby-steps in het openstellen van uzelf kan helpen om door te ervaren meer vertrouwen te krijgen en meer los te gaan laten en de positieve effecten ten volle te kunnen voelen

Naast het kunnen voelen wat er speelt tijdens een discussie wil ik ook proberen voorkomen dat de geschiedenis zich telkens blijft herhalen. Wat kan ik doen op momenten dat het geen brandalarm is om mij minder hulpeloos te voelen in het heetst van de strijd. Hoe kan ik meer doen met wat mijn “oorlogs”ervaring mij leert?

Ik wil kijken naar waar de verwachtingen vandaan komen. Wat wekt deze gevoelens op? Zijn de verwachtingen en eisen die ik mezelf opleg ^[07]soms door ze in te vullen in de plaats van de ander – hoe absurd en onmogelijk dat ook is ook niet gewoon te hoog? Is het daarnaast ook niet meer helpend en werkbaar om mijzelf niet schuldig te voelen of mij niet te schamen als ik de lat niet haal, zelfs al lag ze niet te hoog?

Moet ik niet (meer) leren aanvaarden dat het leven imperfect is en dus ik ook? Dat leven meer om ervaren moet gaan dan om nastreven als ik niet bedrogen wil uitkomen? ^[08]“Music and life” – Alan Watts en Southpark makers. Ook (beetje langer) “Playing the game of life” – Alan Watts Als ik er in slaag om mijn imperfecte zelf zonder schuld of schaamte te aanvaarden in het nu, vandaag, helpt dat vaak voor een verbetering van mijn eigen gevoel. Het helpt daarnaast ook vaak om te starten met bewegen in de richting van waar ik toch heen wil omdat ik verbetering mogelijk zie. Het één hoeft het ander niet uit te sluiten. Ik kan én mijzelf aanvaarden zoals het is én willen streven naar beter, maar niet meer ten koste van mezelf en niet meer zonder te proberen genieten van wat is.

Het is veel minder nodig en nuttig om emotioneel te keer te gaan dan ik op het moment zelf vaak denk en doe. Bewust op zoek gaan – in die paar heldere momenten die mij gegund zijn – naar patronen helpt mij om ze – steeds vaker – te herkennen en het tij te keren voor de brug is opgeblazen.^[09]En de brug opblazen hoeft daarom niet te betekenen dat het eiland van “de ander” niet meer toegankelijk is, maar het lijkt mij aangenamer om verschillende invalswegen te hebben.

“Gelukkig is iedereen imperfect, en dat is best ok.”

Wees lief voor jezelf en de ander.
Eens / oneens met wat hier geschreven staat? Ik hoor het graag! Nuttig voor iemand anders? Delen mag uiteraard.